Przegląd państw na mapie politycznej Europy

Mapa polityczna Europy to mapa tematyczna przedstawiająca podział obszaru na jednostki polityczne, czyli państwa. Granice państw są dokładnie wykreślone na mapie politycznej, a ich obszar pokrywa się jednolitym kolorem. Oficjalne nazwy państw są dłuższe i zawierają odnośniki do historii lub ustroju politycznego, natomiast na mapie politycznej używa się powszechnie stosowanych nazw skróconych. Mapa polityczna umożliwia określenie położenia wybranego państwa względem państw sąsiednich oraz obiektów geograficznych, niekiedy o ważnym znaczeniu gospodarczym, na przykład dostęp do morza. Takie usytuowanie kraju nazywamy położeniem politycznym.

Współczesna Europa charakteryzuje się zróżnicowaniem kulturowym i ludnościowym. Europa Północna to region, gdzie kraje skandynawskie (Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania i Islandia) mają swoje siedziby. Te kraje mają wiele cech wspólnych, ale różnią się też między sobą. Norwegia i Szwecja to kraje o największej liczbie ludności, zaś Islandia o najmniejszej. Region ten jest słabo zaludniony, ale bogaty w surowce naturalne, co przyczynia się do rozwoju gospodarczego.

Zmiany na mapie politycznej Europy mogą mieć różne przyczyny i przebieg. Powstanie nowego państwa lub zmiana granic państwowych może być wynikiem krwawych wojen. Niekiedy państwa wielonarodowe dzielą się na drodze wewnętrznych porozumień. W końcu XX wieku i na początku XXI wieku Europa była świadkiem kilku ważnych zmian politycznych. Na przykład rozpad Związku Radzieckiego, który spowodował powstanie nowych państw, takich jak Ukraina, Białoruś czy Litwa. W Europie Środkowej i Wschodniej miały miejsce transformacje polityczne, które zakończyły się przemianami ustrojowymi i wprowadzeniem demokracji.

ty oglądasz: Przegląd państw na mapie politycznej Europy

Zmiany granic i nazw państw w Europie

Europa jest kontynentem o największej liczbie niepodległych państw. Obecnie znajduje się tu 47 niepodległych państw oraz 8 niewielkich terytoriów zależnych, a 3 państwa – Federacja Rosyjska, Kazachstan i Turcja – leżą w większej części na terenie Azji. Choć granice pozostają czasami niezmienione, to zmieniają się nazwy państw lub ich symbole.

Terytoria zależne w Europie

W Europie znajduje się kilka niewielkich obszarów mających status terytorium zależnego. Leżą one poza obrębem niepodległego państwa, ale są od niego prawnie zależne – w mniejszym lub większym stopniu. Takimi jednostkami politycznym są na przykład duńskie Wyspy Owcze, norweski Svalbard czy brytyjskie Wyspy Normandzkie.

Mapa polityczna Europy

przegląd państw na mapie politycznej europy

Mapa polityczna Europy przedstawia 44 państwa znajdujące się w Europie, a także terytoria zależne. Morza są zaznaczone kolorem niebieskim, a stolice zostały oznaczone i opisane. Mapa pokryta jest równoleżnikami i południkami, a dookoła niej w białej ramce opisano współrzędne geograficzne co dziesięć stopni.

Wskażanie państw i terytoriów zależnych na mapie

Aby wskazać Polskę i jej państwa sąsiednie na mapie, należy posłużyć się legendą, która koloruje poszczególne państwa. Państwa leżące po części w Europie i Azji to Federacja Rosyjska, Kazachstan i Turcja. Przykładami europejskich terytoriów zależnych są duńskie Wyspy Owcze, norweski Svalbard oraz brytyjskie Wyspy Normandzkie.

Transformacje polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej

W 1989 roku, po dramatycznych wydarzeniach w Polsce, wiele państw Europy Środkowej i Wschodniej zaczęło wyzwalać się spod dominacji radzieckiej. W 1991 roku nastąpił rozpad Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, w wyniku którego powstała Federacja Rosyjska, a byłe republiki radzieckie ogłosiły niepodległość.

Nowe niepodległe państwa

W wyniku tego procesu niepodległymi państwami stały się Estonia, Łotwa, Litwa i Mołdawia, a Białoruś, Ukraina, Kazachstan i inne republiki azjatyckie uzyskały niepodległość. W 1990 roku nastąpiło także zjednoczenie dwóch państw niemieckich: Republiki Federalnej Niemiec i Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Powstało jedno państwo – Niemcy. Czechosłowacja, będąca państwem dwóch narodów, w 1993 roku podzieliła się na dwa niezależne kraje – Republikę Czeską i Słowację.

Zmiany symboli narodowych

Nowe państwa wprowadziły również zmiany w niektórych symbolach i emblematach narodowych, takich jak hymn, godło czy flaga państwowa.

Transformacje na Bałkanach

Wielkie zmiany nastąpiły również na Półwyspie Bałkańskim, gdzie przekształcenia objęły Jugosławię leżącą nad Morzem Adriatyckim. Do 1991 roku była ona wielonarodowym państwem federacyjnym składającym się z 6 republik zamieszkałych przez wyznawców trzech religii: katolików, prawosławnych i muzułmanów. W użyciu było 5 języków i 2 alfabety (łaciński i cyrylica).

Rozpad Jugosławii

W 1991 roku poszczególne republiki ogłosiły niepodległość, ale interwencja wojsk serbskich rozpoczęła krwawą wojnę domową. Tysiące ludzi przemieszczało się, szukając schronienia.

Zmiany polityczne w Polsce

Polskie obrady „Okrągłego Stołu” i wybory, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku, zapoczątkowały liczne późniejsze zmiany na mapie politycznej w Europie Środkowej.

Fala okrucieństwa w Jugosławii

Fala okrucieństwa, która miała miejsce w Jugosławii, została powstrzymana przez rozjemcze siły zbrojne Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) w 1995 roku. Obecnie wszystkie byłe republiki Jugosławii są odrębnymi państwami. Republika Kosowa ogłosiła swoją niepodległość 17 lutego 2008 roku i jest najmłodszym siódmym państwem na tym obszarze.

Państwa europejskie – powierzchnia i liczba ludności

Tabela 1: Państwa europejskie wg powierzchni i liczby ludności

Państwo	Powierzchnia [km²]	Ludność [mln]
Albania	28 703,0	2,897
Malta	316,0	0,042
Andora	464,0	0,070
Mołdawia	33 843,0	4,069
Austria	83 879,0	8,545
Monako	2,0	0,038
Belgia	30 528,0	11,299
Niemcy	3574,0	80,689
Białoruś	207 595,0	9,496
Norwegia	385 179,0	5,211
Bośnia i Hercegowina	51 209,0	3,810
Polska	312 679,7	38,479
Bułgaria	111 002,0	7,150
Portugalia	924,0	10,350
Chorwacja	56 542,0	4,240
Federacja Rosyjska*	4 425 000,0	110,000

Ile państw w Europie i gdzie się znajdują?

Według danych z 2015 roku, w Europie znajduje się wiele państw, z czego najludniejszym jest Federacja Rosyjska licząca ponad 143,5 mln mieszkańców. Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Hiszpania, Ukraina i Polska to kolejne państwa liczące po ok. 40-80 mln mieszkańców. Poniżej 20 mln mieszkańców znajdują się już mniejsze państwa europejskie, takie jak Rumunia i Holandia.

Współrzędne geograficzne stolic państw europejskich

Lp.	Współrzędne geograficzne	Stolica	Państwo
5	56°N; 38°E	Moskwa	Rosja
4	49°N; 2°E	Paryż	Francja
3	52°N; 0°	Londyn	Wielka Brytania
2	41°N; 4°W	Madryt	Hiszpania
1	42°N; 12°E	Rzym	Włochy

Podział polityczny Europy

Znajduje się aż 47 niepodległych państw na stosunkowo niewielkim obszarze Europy. Położenie geograficzne państwa, w tym jego sąsiedztwo oraz dostęp do morza, ma wielkie znaczenie polityczne i gospodarcze, co potwierdzają wydarzenia historyczne.

Podział polityczny Europy po II wojnie światowej

Współczesny podział polityczny Europy wynika z ustaleń podjętych po II wojnie światowej oraz przemian, jakie nastąpiły w latach 80. i 90. XX wieku, a także na początku XXI wieku.

Największe państwa Europy

Zdecydowanie największym państwem w Europie zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności jest Federacja Rosyjska. Inne większe obszarowo państwa Europy to Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja.

Państwa o dużej liczbie ludności

Inne państwa o dużej liczbie ludności to Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy. Polska, choć zajmuje końcowe miejsca w tej grupie, również zalicza się do państw dużych zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności.